Gegevensuitwisseling in de zorg in Nederland
Eerder dit jaar publiceerden we een aantal blogs over de European Health Data Space (EHDS), een Europese verordening die de burger verhoogde digitale toegang en controle geeft over zijn/haar gezondheidsgegevens. Naast het bevorderen van de elektronische uitwisseling van patiëntengegevens binnen en over de landsgrenzen (primair gebruik) creëert de EHDS een wettelijk kader voor het gebruik van gezondheidsgegevens voor o.a. onderzoek, innovatie en volksgezondheid (secundair gebruik).
We schreven over de benodigde infrastructuur om EHDS te kunnen realiseren en bijkomende uitdagingen voor Nederland rondom de implementatie. Dit alles zou naar verwachting vanaf 2025 gefaseerd ingevoerd moeten worden. In Nederland gaan er, vanwege een nieuwe wet, echter nu al veranderingen plaatsvinden. Wat precies leg ik in deze blog verder uit.
Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg
Onafhankelijk van Europa werkte Nederland al lange tijd aan een wetgeving die elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) moet reguleren op nationaal niveau. De Wegiz, sinds 1 juli 2023 actief, heeft, evenals de EHDS, als doel de toekomst van de zorg veiliger en efficiënter te maken. Er worden twee sporen onderscheiden. Spoor 1 (verplichting) verplicht dat gegevensuitwisseling elektronisch moet verlopen. Welke gegevens dat betreft bespreek ik verderop. Hierin verschilt de Wegiz overigens van de EHDS, welke stelt dat enkel elektronisch beschikbare gegevens ook daadwerkelijk elektronisch uitgewisseld moeten worden. Spoor 2 (normalisatie en certificering) vereist dat de gegevensuitwisseling volgens bepaalde standaarden moet verlopen. In de toekomst mag dan alleen nog gebruik gemaakt worden van gecertificeerde software. ICT leveranciers en zorgaanbieders zullen samen werken aan afspraken rondom taal en techniek.
De vijf geprioriteerde gegevensstromen
De wet gaat gelden voor alle zorgaanbieders, maar nog niet direct voor alle gegevensstromen. Voorlopig wordt er prioriteit gegeven aan de volgende 5 gegevensuitwisselingen: medicatieoverdracht, basisgegevens, verpleegkundige overdracht, beeldbeschikbaarheid en acute zorg. In de Meerjarenagenda Wegiz (MJA) zijn de verwachte inwerkingstredingsdata opgenomen en ook een aanvulling op de lijst met gegevensstromen die op een later moment in aanmerking komen voor elektronische uitwisseling.
Wegiz in relatie tot de EHDS
In aanloop naar de invoering van de Wegiz is er in de opzet rekening gehouden met de verwachte Europese regelgeving. Dit is belangrijk omdat een Europese verordening, zoals de EHDS, rechtstreekse werking heeft die boven nationale wetgeving prevaleert. Zodra de EHDS concretere vorm krijgt zal moeten blijken of de Wegiz aanpassing vereist om aan de normen van de EHDS te voldoen.
Lees ook:
- EHDS – Implementatie uitdagingen
- EHDS – Belangrijke tijdlijnen
- EHDS – Digitale uitwisseling van gezondheidsdata binnen Europa
